Nëse Serbia nuk dëshiron të anëtarësohet në BE dhe në vend të kësaj preferon të ushqejë marrëdhëniet e saj me Rusinë, BE-ja nuk duhet ta detyrojë atë, tha eurodeputetja dhe raportuesja në Parlamentin Evropian për Kosovën, Viola von Cramon, në një intervistë për Euractiv, duke iu drejtuar gjithashtu fshirjes së shqiptarëve nga regjistrat e gjendjes civile në Serbinë jugore.
“Nëse Serbia nuk dëshiron të anëtarësohet në BE, ne nuk duhet t’i detyrojmë që ajo është mënyra që ata kanë zgjedhur. Ndoshta ata duan të qëndrojnë jashtë dhe të shohin se si të gjitha shtetet e tjera të Ballkanit Perëndimor anëtarësohen në BE. Është vendimi i tyre”, tha von Cramon, transmeton Paparaci.
“Ndoshta duan të qëndrojnë jashtë dhe të shohin se si të gjitha shtetet e tjera të Ballkanit Perëndimor i bashkohen BE-së. Është vendimi i tyre. Por për të shtyrë në fuqi dhe për të bërë oferta tërheqëse, pse Serbia në fakt ka një interes më të madh për të punuar me Rusinë? Nuk e di”, tha ajo.
Eurodeputetja shpjegoi se ndërsa Serbia e ka mbështetur Ukrainën duke ofruar armë dhe duke ofruar mbështetje humanitare, retorika e saj për çështjen Kosovë-Serbi sugjeron të kundërtën.
“Por kur bëhet fjalë për Kosovën, mendoj se tani është koha për të kapërcyer këtë retorikë të vjetër shumë, shumë agresive, këtë qasje të tmerrshme nacionaliste. Me këtë, ne nuk mund të punojmë së bashku në Bashkimin Evropian, nuk mund të pranojmë një vend që ende jeton në të kaluarën dhe ende jeton me këto narrativa të vjetra”, shpjegoi ajo.
Von Cramon tha se ajo më parë mendonte se Serbia kishte interes për t’u anëtarësuar në BE dhe për t’u bërë një lojtar aktiv në procesin e anëtarësimit, por ngjarjet e fundit, duke përfshirë përkeqësimin e marrëdhënieve me Kosovën, kanë hedhur dyshime për këtë.
“Por ne duhet të shohim dhe duhet të vlerësojmë se muaji i fundit nuk ka shkuar në këtë drejtim. Dhe pas një kohe, ndoshta duhet të bëjmë një pushim”, tha ajo.
Lidhur me procesin e vazhdueshëm të dialogut që kohët e fundit ishte ngecur për shkak të tensioneve të ndezura në veri të Kosovës, von Cramon tha se është zhgënjyes pasi kishte shumë shpresë për marrëveshjet e fundit që do ta kishin çuar situatën afër njohjes së qëllimit përfundimtar të Kosovës.
“Një hap para njohjes përfundimtare që do të nënkuptonte që Kosova të lejohet të aplikojë për të gjitha institucionet ndërkombëtare, njohjen reciproke të letërnjoftimeve dhe diplomave të shkollës së mesme… por kjo marrëveshje nuk është zbatuar”, tha ajo.
“Nuk dua të flas për dështim, por nuk ka krijuar ndonjë moment të ri. Është e vështirë të imagjinohet se jemi afër gjetjes së njohjes”, shtoi von Cramon.
E pyetur për kritikat se BE-ja nuk po e trajton Kosovën në mënyrë të drejtë, veçanërisht për masat e fundit të BE-së kundër Prishtinës zyrtare, von Cramon e sheh situatën si më të nuancuar.
“Por ajo që dëgjoj është gjithmonë një ndjenjë e përgjithshme se ne nuk e trajtojmë Serbinë njëlloj me Kosovën. Dhe mendoj se kur bëhet fjalë për pyetjet e brendshme, po, jam dakord. Mendoj se duhet të jemi shumë më të ashpër ndaj mosbërjes së reformave, reformave të brendshme; Serbia nuk ka bërë asgjë”, tha ajo.
Von Cramon tha se si i trajton Serbia gazetarët, mediat, sundimi i ligjit dhe çështje të tjera, duhet më shumë punë, por këmbëngul se BE-ja nuk ka gabuar në qasjen e saj ndaj situatës së komplikuar mes Kosovës dhe Serbisë.
“Duhet të jemi shumë më të sinqertë. Por kur bëhet fjalë për dialogun, në veçanti, dhe për secilin hap të vetëm… Unë nuk shoh se BE-ja ka bërë ndonjë gabim të rëndësishëm.”
Ajo shtoi se BE-ja është përpjekur shumë, por ka mungesë të vullnetit politik nga të dyja palët dhe përshkallëzimi i fundit nuk i ka ndihmuar gjërat.
“Por përshkallëzimi i fundit, veçanërisht në veri, ishte vërtet shumë i parashikueshëm. Dhe të gjithë e paralajmëruan kryeministrin Kurti që të mos vazhdojë me këtë. Dhe ai e ka bërë këtë gjithsesi.”
“Nëse nuk doni të bashkëpunoni, pavarësisht se çfarë ju këshillojnë njerëzit dhe miqtë, atëherë po, përballeni me kritika. Është kaq e thjeshtë”, tha ajo.
Ajo shtoi se duhet të ketë më shumë kritika ndaj Serbisë, veçanërisht në drejtim të rrugës së saj të pranimit në BE.
Sa i përket vizitave të saj në Luginën e Preshevës, von Cramon shpjegoi se nuk kishte asnjë investim – qoftë vendas apo të huaj, një kontrast i fortë me pjesën tjetër të Serbisë që është zhvilluar.
“Nuk do të gjesh këto lloj investimesh në Jug”, tha ajo, duke vënë në dukje se duket e qëllimshme që rajoni është i uritur nga zhvillimi dhe mundësitë.
Mes tjerash, ajo shpjegoi gjithashtu se ndërsa në të kaluarën kishte një shumicë shumë të qartë dhe të gjerë shqiptare, “tani është gjithnjë e më e vështirë për pakicat shqiptare që të mbajnë njerëzit në rajon”.
Kjo, tha ajo, për shkak të procesit të pasivizimit, i cili heq shtetësinë, duke kufizuar ndjeshëm të drejtat.
“Ne shohim se ka shumë pabarazi ekonomike, sociale dhe politike. Njerëzit ndihen mjaft të shkëputur nga qendra; ata ndihen mjaft të shkëputur nga burimet financiare dhe mundësitë e punësimit,” tha ajo.
“Serbët në veri të Kosovës janë një grup me rëndësi të lartë politike. Të njëjtën gjë duhet ta bëjmë edhe ndaj minoritetit shqiptar në Serbi, por askush nuk e bëri këtë”, tha ajo.
“Është në dorën tonë që të bëjmë më shumë presion mbi qeverinë serbe”, përfundoi eurodeputetja.
