Hekurudha Kombëtare Shqiptare HSH ka përzgjedhur një konsorcium të ILF Consulting Engineers Austria dhe Abkons, për të kryer një studim fizibiliteti 14-mujor për ndërtimin e një lidhjeje hekurudhore me Kosovën.
Dy opsione do të shqyrtohen për pjesën shqiptare të itinerarit, degëzimi nga linja ekzistuese Durrës – Shkodër dhe kalimi i kufirit pranë Morinës.
Opsioni i parë është një itinerar 137 kilometra nga Mjeda, me 107 kilometra itinerar në Shqipëri dhe 29.5 kilometra tunel.
Opsioni i dytë është 125 kilometra i gjatë, përfshirë 108 kilometra në Shqipëri dhe do të nisej nga Miloti.
Parashikohet që ndërtimi të fillojë në vitin 2025, i financuar nga dy qeveritë.
Muajin e shkuar ndërkaq, ka nisur edhe rindërtimi i shtrirjes prej 34 kilometra të hekurudhës midis Durrësit dhe Tiranës.
Pasi hekurudha të jetë rindërtuar dhe trenat e rinj të kenë ardhur, udhëtimi midis dy qyteteve më të mëdha të Shqipërisë do të zgjasë vetëm 20 minuta.
Dhe ky do të jetë një moment historik për Shqipërinë, ku nuk ka pasur asnjë investim në sektorin hekurudhor për më shumë se 30 vjet.
Kështu e ka cilësuar Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim këtë projekt të ri hekurudhor në vend.
Hekurudhat e mëparshme u përkeqësuan me kalimin e kohës dhe sot ka pak transport hekurudhor pasagjerësh ose mallrash.
Shumica e njerëzve mbështeten te makinat dhe autobusët për udhëtimet e tyre të përditshme, gjë që shkakton bllokime trafiku në të dy qytetet dhe rrit ndotjen e ajrit.
Bashkim Kasoruho, drejtor i Njësisë së Zbatimit të Projektit në Hekurudhat Shqiptare, ka punuar për projektin që në fillim.
Ai e sheh atë si një lloj rilindjeje hekurudhore në Shqipëri.
“Jam shumë krenare që jam pjesë e një projekti kaq të rëndësishëm – investimi i parë në këtë sektor në kaq shumë vite”, ka thënë ai.
Sipas tij, njerëzit – përfshirë punëtorët, studentët dhe turistët – mezi presin të udhëtojnë përsëri me tren.
“Të gjithë do të përfitojnë”, ka shtuar ai.
Ka pasur disa sfida kur filloi projekti, të cilat ai ia atribuon kryesisht mungesës së burimeve njerëzore dhe kapaciteteve si rezultat i mosinvestimit të mjaftueshëm në këtë sektor.
“Megjithatë, ne tani po i kapërcejmë të gjitha këto kompleksitete me mbështetjen e partnerëve tanë. Punimet tani janë në një fazë të avancuar”, ka treguar Kasoruho.
Tani, shumica e punimeve të inxhinierisë civile kanë përfunduar, duke përfshirë ndërtimin e tetë urave të reja hekurudhore.
Aktualisht janë duke u zhvilluar punimet superstrukturore në pjesën e sipërme të linjës hekurudhore.
Çka përfshin saldimin e binarëve të hekurudhës dhe vendosjen e çakëllit dhe traversave.
“Sfida tjetër e madhe është prokurimi i trenave të rinj. Shpresojmë të përfundojmë rindërtimin e linjës hekurudhore deri në fund të vitit 2024 dhe më pas duhet të sigurojmë financimin dhe të blejmë trena të rinj”, ka përmbyllur ai.
Ekaterina Solovova, Kryetare e Shqipërisë në Bankën Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH), ka thënë se “si pjesë e mbështetjes për këtë projekt, BERZH do të jetë gati të financojë blerjen e trenave të rinj, pajisjeve të mirëmbajtjes dhe pajisjeve të tjera”.
Projekti i rindërtimit të hekurudhave financohet nga BERZH, me një hua prej 36.9 milionë euro, dhe nga Bashkimi Evropian (BE), me një grant investimi deri në 35.5 milionë euro në kuadër të Agjendës së Lidhshmërisë për Ballkanin Perëndimor.
Një shtesë prej 2.75 milionë euro grante nga donatorët dypalësh janë siguruar përmes Kornizës së Investimeve të Ballkanit Perëndimor.
Përveç rindërtimit të lidhjes mes Tiranës dhe Durrësit, si pjesë e këtij projekti do të ndërtohet edhe një lidhje e re hekurudhore prej 5 kilometrash ndërmjet qendrës së qytetit të Tiranës dhe Aeroportit Ndërkombëtar të Tiranës.
Linja hekurudhore është pjesë e shtrirjes së rrjetit kryesor të politikës së Rrjetit të Transportit Trans-Evropian (TEN-T) në Ballkanin Perëndimor, dhe lidhja e vetme ndërkombëtare, që lidh Shqipërinë me Malin e Zi.
Këto projekte janë ndër prioritetet kryesore të BERZH-it, jo vetëm në Shqipëri, por në të gjithë rajonin.
Deri më tani BERZH ka investuar më shumë se 1 miliard euro në projekte hekurudhore në të gjithë rajonin, shumica e tyre të bashkëfinancuara me grante të rëndësishme të BE-së.
Po ashtu po punohet për rindërtimin e hekurudhave në Kosovë, Maqedoninë e Veriut dhe Serbi.
Investimet në infrastrukturë në një shkallë kaq të madhe kërkojnë vite për t’u përgatitur dhe përfunduar, por ato sjellin përfitime të konsiderueshme afatgjata.
Kalimi nga udhëtimi rrugor në hekurudhor, i cili është më i sigurt dhe më miqësor ndaj mjedisit, do ta bëjë udhëtimin në të gjithë rajonin më të lehtë dhe më të rehatshëm për njerëzit dhe bizneset.
